Μίλγκραμ, Στάνλεϊ

(Stanley Milgram, Νέα Υόρκη 1933 – 1984). Αμερικανός ψυχολόγος. Έλαβε διδακτορικό τίτλο στην ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Το ενδιαφέρον του εστιάστηκε στην κοινωνική ψυχολογία και, κυρίως, στον νεοεμφανιζόμενο τομέα της αστικής ψυχολογίας. Μελέτησε τις διαπολιτισμικές διαφορές στη συμμόρφωση προς τους θεσμούς και τους κανόνες. Το 1962 ανέλαβε την έδρα ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και διεξήγαγε το γνωστό ομώνυμο πείραμα Μίλγκραμ, προσπαθώντας να αιτιολογήσει τη συμπεριφορά των γερμανών στρατιωτών στη γενοκτονία των εβραίων, κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Στο πείραμα συμμετείχαν κάποιοι εθελοντές, οι οποίοι ήταν τα υπό εξέταση άτομα στο πείραμα και οι οποίοι ανέλαβαν τον ρόλο του εκπαιδευτή, με την υποχρέωση να πραγματοποιούν ηλεκτρικό σοκ στον εκπαιδευόμενο, με μια διαθέσιμη συσκευή, αυξάνοντας σταδιακά την τάση του ρεύματος, σε κάθε λάθος που πραγματοποιούσε ο εκπαιδευόμενος. Τα αποτελέσματα του πειράματος έδειξαν ότι ένα 60% των εκπαιδευτών αύξανε την τάση του ρεύματος έως τα 450 V, πειθαρχώντας στις εντολές του επιστημονικού προσωπικού που διεξήγαγε το πείραμα και κανείς δεν σταματούσε πριν φθάσει τα 300 V. Το συγκεκριμένο πείραμα προκάλεσε αρκετές αντιδράσεις για το είδος των πειραμάτων που είναι επιτρεπτό να διεξάγονται, καθώς και για τις ενέργειες που μπορεί να χρησιμοποιεί η έρευνα του μάρκετινγκ. Ο Μ. κατέληξε σε μια θεωρία για την υπακοή, σύμφωνα με την οποία, κάθε άτομο έχει τη διττή ικανότητα να λειτουργεί αυτόνομα, στηριζόμενο στις δικές του ηθικές αρχές, και να λαμβάνει τις αποφάσεις του σε ζητήματα ηθικής, με βάση τον χαρακτήρα του. Άγνωστες παραμένουν οι ψυχολογικές επιπτώσεις στον μέσο άνθρωπο, όταν είναι αναγκασμένος να πειθαρχήσει ενάντια στο ηθικό σύστημα αξιών του. Μετά το Γέιλ δίδαξε στο Χάρβαρντ και το 1974 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Υπακοή στις Αρχές, για το οποίο τιμήθηκε από την Αμερικανική Ένωση για την Πρόοδο της Επιστήμης.